De WHO adviseert wereldwijd om Family Medicine principes in de eerstelijn in te voeren. Die principes gaan over integrale, continue, persoonsgerichte, brede, kosteneffectieve zorg. In Palestina (West Bank en Gaza) is al een huisartsenopleiding gestart in Al Najah University en de eerste 10 FMS’s (Family Medicine Specialist) zijn werkzaam. De opleiding wordt ondersteund door de International Development of Family Medicine in Palestine (IDFMP). Zij steunen in Palestina ‘the implementation of high quality Family Practice’. Samen Medical Aid for Palestinians (MAP) willen zij academische ondersteuning bieden bij de training van alle staf in de Eerstelijn naast de FMS-training. Echter de organisatie van de gezondheidszorg en zeker van de eerstelijn bleek helemaal niet ingericht op Family Medicine. Zo zouden die FMS nooit effectief kunnen worden. Er was een sterke public health oriëntatie met goede resultaten op het gebied van vaccinatie (100%), MCH (Mother & Child Health). Het probleem is de ‘gewone zorg’ De MO’s (basisartsen) bieden matige zorg in de ‘clinics’ en verwijzen alles, zodat de specialisten klagen dat ze allemaal patiënten zien met dagelijkse klachten. De MO’s werken (vaak alleen in de ochtend) soms wel 90 patiënten af, als patiënt kun je geen afspraak maken en als de medicijnen op zijn moeten ze zelf kopen in de privé apotheek. Om 14.00 is de clinic leeg en zijn gaan de MO’s hun privé praktijk doen. Toch zou iedereen willen dat je zo privé behandeld werd in de clinic. Kortom weinig ideaal. De WHO stelde dus voor om i.s.m. het MoH een consultant te vragen en die consultant (Jarl Chabot, public health) vroeg of ik meeging. We moesten een 10-jaars strategisch plan maken met een 3-jaars projectvoorstel om de eerstelijnsorganisatie FM-georiënteerd te herstructureren. Mensen zouden in de toekomst niet meer naar de privépraktijk hoeven de zorg moest zinniger (werken volgens richtlijnen) en zuiniger worden met meer kwaliteit van het aanbod aan zorg. (Triple aim). Dat viel niet mee, want verandering wordt met argwaan bekeken en er zijn altijd potentiele verliezers. Opvallend was dat juist in Gaza, wat armer en meer beperkt is en feitelijk gewoon een gevangenis is, dat juist daar mede door een gedreven huisarts, die hoofd van het department Primary Health Care is en die al een geweldige stap had gemaakt richting FM. Hij leidt zelf op en er zijn daar al meer huisartsen dan op de West Bank, maar zonder erkenning. Maar voor mij was het een bewijs dat medisch leiderschap en commitment van een FMS cruciaal zijn. In september moet het rapport klaar zijn en is er een conferentie. Spannend. Wordt vervolgd. Pieter van den Hombergh